Modern Quilting: Minimalist
Vandaag starten we een nieuwe serie op onze blog over verschillende stijlen binnen modern quilten. Op de pagina Wat is modern quilten vind je een ingrediënten lijst van verschillende aspecten die je tegen kan komen in een moderne quilt. Merel begint deze serie met Minimalist.
Voor het schrijven van deze serie artikelen graaf ik graag wat door boeken. Quiltboeken in eerste instantie, maar ik kijk ook online naar grafische kunst etc. Want veel van onze moderne quilts zijn bewust of onbewust gebaseerd op jaren ’50 kunst, hoewel ook eerdere stromingen zoals de Stijl, kubisme en Bauhaus van invloed zijn, zelfs de Arts & Crafts movement (als ook de vergelijkbare Jugendstil en Art Nouveau). Alle ‘moderne’ kunstbewegingen na het Victoriaanse tijdperk en impressionisme kunnen tot onze inspiratie gerekend worden.

De Stijl – Piet Mondriaan. Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw. 1921. Den Haag
Dit artikel gaat over minimalist design, maar omdat de diverse elementen samenwerken in de ontwerpen ontkom ik er niet aan om ook te refereren aan de andere designelementen die vaak in moderne quilts worden gebruikt. Immers veel negative space levert een basis voor een minimalist design.
In de inleiding van het boek: Minimal quiltmaking van Gwen Marston (AQS Publishing 2014) schrijft Gwen:
The definition of minimalism: any design or style in which the simplest and fewestelements are used to create the maximum effect.
In dit zelfde boek wijst Gwen on erop dat al ver voor de term minimal art werd bedacht, quilters bezig waren met dit stijlelement. Denk maar eens aan wholecloth quilts (één grote lap stof, of een lap gepieced uit meerdere stukken van dezelfde (kleur) stof, welke intensief is doorgequilt) en bar quilts (een oneven aantal verticale banen stof in twee kleuren om en om gepieced, ook hier weer intensief quiltwerk).
Later kwamen daar de ontwerpen van Amish quilts bij, ook hier vaak een zeer simpel patchwork gecombineerd met intensief quiltwerk, bij de Amish wordt het simplistische versterkt door het gebruik van enkel effen, onbedrukte, stof. Mooi hoe ons moderne principe dus al door de eeuwen heen en dus ook traditioneel wordt toegepast. Maar wat maakt het dan modern?
De hoofdstukken in het boek van Gwen gaan o.a. over hard edge (vergelijk de kunststroming waarin hard edge werd gebruikt, rechte scherpe lijnen die abstract zijn gebruikt, denk aan de late werken van Mondriaan). Minimal colour, waarbij het minimalistische onder meer wordt bewerkstelligd door monochromatisch of in een analoog kleurenschema te werken. En minimalist geïnspireerd op kunst.
Een tweede boek inspirerend met minimal in de titel is: Modern minimal, 20 bold& graphic quilts van Alissa Haight Carlton (Stash books 2012). Waar het boek van Gwen is geschreven over processen (het proces van ontwerp en constructie wordt beschreven, zo dat je zelf een eigen unieke quilts kunt maken) is dit echt een patronenboek, hoewel er ook hier natuurlijk ruimte is voor eigen interpretatie. Alissa deelt haar boek in in de hoofdstukken White negative space, colourful negative space, improvisational piecing, monochromatic quilts en baby quilts.
Je ziet dus binnen het minimalistische overeenkomsten in hoe het minimalistische effect wordt verkregen en duidelijk is ook meteen dat verschillende van onze ontwerpelementen in een quilt samen worden gebruikt. Veel van de quilts zijn van effen stoffen gemaakt, maar daar waar er sporadisch een printje wordt toegevoegd is dit juist een duidelijk vertoon van het minimalistische karakter en springt het printje er dus opvallend uit.
Ook dit is een heerlijk bladerboek, en bladerend door beide boeken krijg ik bij elke quilt zin om die, of iets geïnspireerd daarop ook te maken…. Door te maken, je eigen draai te geven aan inspiratie of patroon maak je je de stijl of een element van de stijl eigen. Gwen maakt daartoe vaak kleine quilts die ze schetsen noemt (ze schrijft dat ze laden vol heeft met minstens 400 van die sketches). Kun je niet alles maken, probeer dan toch je ideeën vast te leggen of uit te werken op papier. Misschien kan je dan de beste ideeën wel kiezen om uit te voeren.
Een derde boek: Simple shape quilts van Katheryn Russi & Rose Schutte (AQS Publishing 2014) gebruikt simpele vormen als uitgangspunt. Ik zou niet alle quilts in dit boek direct minimalist noemen, maar ook het gebruik van simpele vormen kan een mooi minimalistisch design opleveren, ook hier wordt vaak negatieve ruimte gebruikt om het minimalistische effect te bereiken.
Het bladeren door het boek: Lucky spool’s Essential guide to modern quilt making, from colour to quilting: 10 workshops by your favorite teachers, Compiled by Susanne Woods (Lucky Spool Media 2014) laat in diverse van zn workshops minimalistische elementen zien (maar veel van de moderne componenten komen hierin logischerwijs aan bod), zo zien we o.a. (weer) gebruik van veel effen, met soms een highlight van een printje, gebruik van negative space in combinatie met een niet traditionele blocksetting, improv stukken in grote open ruimte, geometrisch abstract, en large scale piecing ((extreem) uitvergrote (traditionele) blokken) wat ook terug te vinden is in de kunst van bijvoorbeeld een Mark Rothko, Elsworth Kelly, Helen Frankenthaler en Josef Albers.
Het boek Quilting line+colour, techniques and designs for abstract quilts van Yoshiko Jinzenji (Interweave Press 2005) geeft een overvloed aan minimalistische quilts en ontwerp ideeën. Door bijvoorbeeld de inkleuring van een simpel blok als nine patch op verschillende manieren te doen, waarbij steeds op andere plekken een of meer vierkanten van de ninepatch worden ingevuld door een wit (de achtergrondkleur) lapje. Of zelfs de hele ninepatch weg te laten, maar enkel daaromheen wat kleurige blokjes te plaatsen (deconstructing the traditional block). Een paar simpele applicaties in shadowapplique techniek (waarbij de geknipte vormen onder een (half-)doorzichtige stof worden geplaatst en op hun plaats worden gehouden door strak om de applicatievorm te quilten). Een zeshoekjesquilt waarbij slechts hier en daar een zeshoek van een printstof wordt geplaatst waarbij een deel van de printstof dezelfde kleur(wit) is als de achtergrondstof, waardoor de vorm van de lapjes bijna verborgen wordt. Minimalist inspiratie waar de Japanse achtergrond van de schrijfster in alles naar voren komt.
Minimalistische quilts staan of vallen bij het quiltwerk wat in de meeste gevallen een hoofdrol speelt. Of het quiltwerk zelf nu (ook) minimalistisch is of juist wel ‘maximalist’. Ook het quiltwerk kan een moderne of traditionele uitstraling hebben. Zo wordt er veel grafisch, abstract quiltwerk gebruikt in modern quilten tegenover bijvoorbeeld de traditionele verenmotieven die (bijna) altijd een traditioneel karakter hebben. De ‘beroeps’ longarmquilters hebben een grote invloed op de moderne uitstraling van veel quilts en op het quiltwerk van vele zelf-quiltende moderne quilters.
We hebben gezien dat minimalistisch design kan worden bereikt door een of meerdere van de volgende elementen:
- Gebaseerd op moderne kunst
- Gebaseerd op traditionele wholecloths, bars en Amish ontwerpen
- Gebruikmaken van (in de kunst voorkomende stijl) hard edge
- Monochromatisch of analoog kleurgebruik
- “ Eventueel met een contrast kleur
- White of kleur negative space
- Minimaal toegepast improv piecing
- Effen stof vs printstof (spaarzaam gebruik van print)
- Gebruik van simpele vormen, of weinig verschillende vormen binnen een ontwerp
- Niet traditionele block settings (negative space, oversized borders, geen borders, oversized blocks, welke ik ook nog een keer apart noem☺
- (Extreem) uitvergrote blokken
- Deconstructie van traditionele blokken
- (Applicatie-) vormen in een zee van leegte
- Vervagen van het patchwork door stof/kleurgebruik waarin voorgrond en achtergrond in elkaar vloeien.
- Modern quiltwerk, al dan niet minimalistisch.
©Merel van Looi