Het geheim van in elkaar grijpende patronen
geschreven door Cindy Vissering
Een aantal onder jullie suggereerde als inspiratie voor quilten vanuit architectuur voorbeelden van motieven in tegeltableaus, pleinen en randen. Ik kreeg afgelopen maand dit boek tweedehands in handen en ook al is het kwartaalthema architectuur voorbij, wil ik de inhoud graag met jullie delen, want dit boek leert je dat soort patronen zelf te creëren. Een boekbespreking:
Designing Tessellations – The secrets of Interlocking Patterns – door Jinny Beyer
Ik had al een keer een patroon van Jinny Beyer gemaakt en ben erg fan van de in elkaar grijpende vormen van M.C. Escher, dus ik begon met veel verwachting dit boek te lezen! Ongeveer de helft van het boek (de eerste 125 bladzijden) gaat over symmetrie – en nu heb ik als architect best het één en ander geleerd, maar Jinny Beyer gaat hier wel heel diep op in. Om ruimte vullende patronen te maken (wat we willen voor een quilt 😉) zijn er talloze manieren om van één simpel blok fantastische patronen te maken. Jinny berekent dat één basisblok tot meer dan 500 verschillende patronen kan leiden. De leer van de symmetrie is de basis voor het ontwerpen van in elkaar grijpende patronen.
De basis
Het basis blok waarop bewerkingen worden gemaakt, wordt een cel genoemd. De cel heeft een vorm zodat wanneer je er meerdere naast en onder elkaar legt er een vullend patroon ontstaat. Denk aan het betegelen van de vloer van je badkamer, daar wil je geen open ruimte tussen hebben. Het makkelijkste is een vierkant of een rechthoek, maar gelijkzijdige driehoeken of zeshoeken werken ook. In deze blog houd ik het bij voorbeelden van een vierkant. De eenheid die zo herhaalt kan worden wordt een tegel genoemd. Een tegel kan uit meerdere cellen bestaan – wanneer je een basis cel en een gespiegelde cel naast elkaar gebruikt bijvoorbeeld, vormen zij samen een tegel.
Zoals in het voorbeeld van de Portugese tegel: in licht blauw is de cel aangegeven. Deze cel is eerst gespiegeld (blauwe stippellijn) en vervolgens zijn deze twee samen rondom de hoek linksonder steeds 90 graden gedraaid tot het de tegel vormt.
Symmetrie
Bij symmetrie denken we vaak alleen aan een gespiegelde vorm. Maar in feite overal wanneer we eenzelfde cel op een bepaalde manier herhalen, draaien, spiegelen, flippen of verschuiven, dan is dit een manier om een symmetrie te creëren.
Jinny legt in haar boek haarfijn uit welke methoden er allemaal zijn met veel voorbeelden hoe verschillende motieven er mee te maken zijn. Ze laat naast voorbeelden uit de architectuur ook veel quilts zien, van haarzelf en van anderen uit haar bees. In die bees dagen de deelnemers elkaar uit om met dezelfde cel als basis compleet andere quilts te maken. Heel fascinerend.
Naast de vorm/ de lijnen in een cel kan een blok of patroon geheel anders ingekleurd worden zodat bepaalde vormen opvallen en het wordt weer een geheel andere quilt.
In elkaar grijpende vorm
Het geheim van in elkaar grijpende vormen is dat je aan de ene zijde van je basiscel (bijvoorbeeld een vierkant) een stuk uitsnijdt en dat aan een andere zijde weer terug geeft. Daardoor passen de stukken als een puzzel in elkaar. Hier komt dan het geleerde bij symmetrie aan de orde: dit geeft opties op welke manier en aan welke zijde het weggenomen stuk weer terug gegeven wordt. Het gaat hier te ver om alle varianten te bespreken, maar na de bewerking op één zijde gedaan te hebben, kun je op de andere zijdes een volgende bewerking doen. Dit is in feite hoe Escher aan zijn vormen kwam zoals de in elkaar grijpende Salamanders.
Reflectie
Jinny geeft bij de quiltvoorbeelden ook suggesties hoe de blokken in elkaar gezet zouden kunnen worden, maar ze kijkt daarbij naar één vorm en niet hoe ze te maken wanneer ze in elkaar grijpen. Bij sommige quilts is nog goed te zien hoe de naden lopen en die verschillen toch echt van haar suggesties. Dat is een beetje jammer.
Verder is het een fantastisch boek om te experimenteren met herhalende of in elkaar grijpende vormen. En het lijkt me een grappig idee om eens een workshop te faciliteren waarin iedereen na introductie van de mogelijkheden als uitdaging een eigen quilt ontwerpt op basis van één en dezelfde cel. Dat is redelijk eenvoudig te realiseren met plak- en knipwerk.
Het patroon dat ik maakte van Jinny Beyer zijn de in elkaar grijpende katten, die ik tot een grote kat componeerde, zie hieronder.
Het boek is helaas niet meer nieuw verkrijgbaar, enkel als E-book. Jinny Beyer heeft hier op haar site een korte introductie staan.
