geschreven door Cindy Vissering

Een aantal onder jullie suggereerde als inspiratie voor quilten vanuit architectuur voorbeelden van motieven in tegeltableaus, pleinen en randen. Ik kreeg afgelopen maand dit boek tweedehands in handen en ook al is het kwartaalthema architectuur voorbij, wil ik de inhoud graag met jullie delen, want dit boek leert je dat soort patronen zelf te creëren. Een boekbespreking:

Designing Tessellations – The secrets of Interlocking Patterns – door Jinny Beyer

Ik had al een keer een patroon van Jinny Beyer gemaakt en ben erg fan van de in elkaar grijpende vormen van M.C. Escher, dus ik begon met veel verwachting dit boek te lezen! Ongeveer de helft van het boek (de eerste 125 bladzijden)  gaat over symmetrie – en nu heb ik als architect best het één en ander geleerd, maar Jinny Beyer gaat hier wel heel diep op in. Om ruimte vullende patronen te maken (wat we willen voor een quilt 😉) zijn er talloze manieren om van één simpel blok fantastische patronen te maken. Jinny berekent dat één basisblok tot meer dan 500 verschillende patronen kan leiden. De leer van de symmetrie is de basis voor het ontwerpen van in elkaar grijpende patronen.

De basis 

Het basis blok waarop bewerkingen worden gemaakt, wordt een cel genoemd. De cel heeft een vorm zodat wanneer je er meerdere naast en onder elkaar legt er een vullend patroon ontstaat. Denk aan het betegelen van de vloer van je badkamer, daar wil je geen open ruimte tussen hebben. Het makkelijkste is een vierkant of een rechthoek, maar gelijkzijdige driehoeken of zeshoeken werken ook. In deze blog houd ik het bij voorbeelden van een vierkant. De eenheid die zo herhaalt kan worden wordt een tegel genoemd. Een tegel kan uit meerdere cellen bestaan – wanneer je een basis cel en een gespiegelde cel naast elkaar gebruikt bijvoorbeeld, vormen zij samen een tegel.

Zoals in het voorbeeld van de Portugese tegel: in licht blauw is de cel aangegeven. Deze cel is eerst gespiegeld (blauwe stippellijn) en vervolgens zijn deze twee samen rondom de hoek linksonder steeds 90 graden gedraaid tot het de tegel vormt.

Symmetrie

Bij symmetrie denken we vaak alleen aan een gespiegelde vorm. Maar in feite overal wanneer we eenzelfde cel op een bepaalde manier herhalen, draaien, spiegelen, flippen of verschuiven, dan is dit een manier om een symmetrie te creëren.

Jinny legt in haar boek haarfijn uit welke methoden er allemaal zijn met veel voorbeelden hoe verschillende motieven er mee te maken zijn. Ze laat naast voorbeelden uit de architectuur ook veel quilts zien, van haarzelf en van anderen uit haar bees. In die bees dagen de deelnemers elkaar uit om met dezelfde cel als basis compleet andere quilts te maken. Heel fascinerend.

Naast de vorm/ de lijnen in een cel kan een blok of patroon geheel anders ingekleurd worden zodat bepaalde vormen opvallen en het wordt weer een geheel andere quilt.

In elkaar grijpende vorm

Het geheim van in elkaar grijpende vormen is dat je aan de ene zijde van je basiscel (bijvoorbeeld een vierkant) een stuk uitsnijdt en dat aan een andere zijde weer terug geeft. Daardoor passen de stukken als een puzzel in elkaar. Hier komt dan het geleerde bij symmetrie aan de orde: dit geeft opties op welke manier en aan welke zijde het weggenomen stuk weer terug gegeven wordt. Het gaat hier te ver om alle varianten te bespreken, maar na de bewerking op één zijde gedaan te hebben, kun je op de andere zijdes een volgende bewerking doen. Dit is in feite hoe Escher aan zijn vormen kwam zoals de in elkaar grijpende Salamanders.

Reflectie

Jinny geeft bij de quiltvoorbeelden ook suggesties hoe de blokken in elkaar gezet zouden kunnen worden, maar ze kijkt daarbij naar één vorm en niet hoe ze te maken wanneer ze in elkaar grijpen. Bij sommige quilts is nog goed te zien hoe de naden lopen en die verschillen toch echt van haar suggesties. Dat is een beetje jammer.

Verder is het een fantastisch boek om te experimenteren met herhalende of in elkaar grijpende vormen. En het lijkt me een grappig idee om eens een workshop te faciliteren waarin iedereen na introductie van de mogelijkheden als uitdaging een eigen quilt ontwerpt op basis van één en dezelfde cel. Dat is redelijk eenvoudig te realiseren met plak- en knipwerk. 

Het patroon dat ik maakte van Jinny Beyer zijn de in elkaar grijpende katten, die ik tot een grote kat componeerde, zie hieronder.

Het boek is helaas niet meer nieuw verkrijgbaar, enkel als E-book. Jinny Beyer heeft hier op haar site een korte introductie staan.

geschreven door Cindy Vissering

Escher-achtige figuren zijn vaak onmogelijke figuren, ze zijn wel te tekenen, maar bestaan niet in het echt. Ze maken gebruik van hoe wij lijnen op papier interpreteren tot 3D vormen. Ik vind dat altijd erg interessante afbeeldingen, dus ik kon dan ook de verleiding niet weerstaan om deel te nemen aan de mystery quilt ‘de onmogelijke stad’ van Atelier Maaike Bakker, die gebruik maakt van die technieken. 

Perspectief en parallel projectie

In het weergeven van architectuur heeft men door de eeuwen heen geleerd hoe het perspectief tekenen werkt. Echt perspectivisch tekenen met weglopende lijnen richting de horizon is echter vaak lastig, daarom tekent men meestal in parallelle projectie. Dit betekent dat de lijnen parallel getekend worden, die in het echt ook parallel lopen, maar die we in werkelijkheid niet zo zien.

Links is het perspectief, je ziet dat de daklijn en de grondlijn richting de horizon steeds dichter bij elkaar komen en dus de huisjes kleiner. Rechts is de parallelle projectie, alle huisjes zijn exact even groot. Vaak gebruikt men dit in gezichtsbedrog. Bekijk de eerste afbeelding hieronder, steeds zijn de twee lijnen naast elkaar even groot (meet maar na!), maar dat lijkt niet zo.

Onmogelijke figuren

Wanneer we de regels van het parallel tekenen kennen, kunnen we er ook mee gaan spelen. Bekijk onderstaande middelste figuur eens goed, deze kan niet in het echt gemaakt worden. Wanneer je de bovenkant en onderkant om de beurt bedekt, dan klopt dat ene deel wel. Maar de lijnen zijn halverwege ‘verkeerd’ gekoppeld. Zo heeft Maaike ook de mystery quilt ontworpen. Bekijk de foto van het prieel: de kolom die aan de voorkant het dak ondersteunt, staat aan de achterkant op de vloer. Ook hier klopt het plaatje wel wanneer je alleen boven- of onderkant bekijkt.

Deze quilt zit vol met dat soort perspectivische grappen. Overigens is het nog niet makkelijk, want die onmogelijke figuur kostte me toch wel wat inspanning om goed te tekenen, ik maakte er steeds een gewone rechthoekige vorm van.

Mystery quilt

Ik hoorde pas later van deze quiltalong, dus ik loop wat achter op de rest, die zijn al bij aflevering 11 en bijna klaar. Ik heb net aflevering 7 af. Het voordeel van wat later instappen is dat je al een beetje beeld hebt bij wat het moet worden, alhoewel ik wel getwijfeld heb of ik alvast bij de facebookgroep naar resultaten zou kijken, want de verassing gaat er dan ook af.

Ik heb gekozen voor een stad bij nacht. Daarom heb ik de donkerste en de lichtste kleur van de muren omgedraaid, om de suggestie te geven dat de onderkant van gaten in de muur voor ramen en de dakoverstekken van onderen aangelicht worden. Dat was bij de brug wel even opletten: die moet dan wel van onderen donker… Ik ben van plan om er lantarens op te appliqueren met een poel van licht. Maar goed, eerst maar eens de hele top in elkaar zetten.