• Dit is deel 2 in deze serie over verschillende stijlen binnen modern quilten en meteen inspiratie voor het nieuwe thema van de maanden maart/april: vorm-restvorm. We hopen je met deze blogs een beter beeld te geven van de moderne stijl. Op de pagina Wat is modern quilten vind je een ingrediënten lijst van verschillende aspecten die je tegen kunt komen in een moderne quilt. Deze blog over negatieve ruimte is een samenwerking tussen Merel & Deveney.

Negative space, ook wel negatieve ruimte in het Nederlands, betekent de ruimte rondom, tussen of in het onderwerp, je quiltblok.  Je kunt dit, simpel gezegd, ook zien als de achtergrond. Een voorbeeld hiervan is een sterblok. De ster is de voorgrond (blauw) en de achtergrond is de negatieve ruimte (geel).

Dit principe geldt dus binnen een blok, maar ook in een quilt als geheel. De negatieve ruimte is vaak nog belangrijker dan je ontwerp zelf; de positieve ruimte. Zonder de achtergrond kun je de vorm van je blok namelijk niet zien.

Uit de kunst

De negatieve ruimte bekijken vraagt om abstract denken. Dit principe wordt veel gebruikt in kunst. Een klassiek voorbeeld hiervan is de wereldberoemde optische illusie van de vaas van Rubin. Op het eerste gezicht 😉 zie je een zwarte vaas op een witte achtergrond. Als je iets beter kijkt zie je dat de witte ruimte rondom de vaas ook 2 gezichten vormt. Nu verander je de achtergrond eigenlijk in het onderwerp en ontstaat er een nieuwe afbeelding. Als je de andere afbeelding eenmaal gezien hebt kun je hem niet meer negeren.

Door te spelen met positieve en negatieve ruimte kies je waar je de nadruk op wilt leggen; Waar je het oog van de kijker naartoe wilt sturen. De juiste balans in kleur en positie geeft je oog een rustpunt, waardoor het geheel aantrekkelijk wordt om naar te kijken. Je kunt negative space ook gebruiken om levendigheid te creëren. Bij een grote negatieve ruimte, een ‘leegte’, kun je de nadruk leggen op het quiltwerk of juist niet. Je kunt het ook wat subtieler toepassen. De voorgrond is de eerste laag van het ontwerp, de achtergrond je tweede laag, en als derde laag voeg je het quiltwerk toe.

M.C. Escher is beroemd geworden om zijn gebruik van negatieve ruimte en vormt een grote inspiratie voor veel quilters. Een voorbeeld van deze techniek is de quilt van Rebecca Burnett genaamd: Horseshoes & Hand grenades. Zij liet zich inspireren door het werk van een ontwerper genaamd Tilman (Google eens op “Geometrydaily” en je vindt een fantastische bron aan inspiratie met geometrische vormen). Ze beschrijft hoe bijzonder ze het vindt dat je met slechts 2 kleuren en vormen zo’n veelzijdige compositie kunt creeëren.

Foto door Lauren Hunt, aangeboden door The Modern Quilt Guild. © 2016. Alle rechten voorbehouden.

Traditioneel VS Modern

Negative space wordt vaak genoemd als een significant ontwerp element van moderne quilts, maar dat is maar ten dele terecht. Een quilt met blokken, sashings (tussenstroken) en eventueel borders (buitenranden) heeft al negatieve ruimte. Een layout zoals die veelal wordt gezien in traditionele quilts. De sashings en de achtergrond binnen de blokken vormen de negatieve ruimte. Dat is dus niet een specifiek aspect van een moderne quilt.

De negatieve ruimte wordt pas ‘modern’ als we hem anders gaan toepassen dan traditioneel. We betrekken de alternatieve lay-out erbij.  Dat kan al door een simpele off center toe te passen, wat letterlijk betekent “niet in het midden”. Dit houdt in dat de borders niet aan alle kanten even breed zijn of dat er niet aan alle kanten borders worden toegepast.

         

Top Fractured, Merel van Looi, unfinished en Top Scattered, Merel van Looi, unfinished

Als je voor de borders dezelfde stoffen gebruikt die ook de voorgrond vormen, smelten voorgrond en achtergrond samen. Het kan lijken of de stukken achtergrond ‘gaten’ maakt in de voorgrond.

      

geen titel, Merel van Looi, juni 2018  en Top Mighty star, Merel van Looi, unfinished 180x225cm

Tip: bouw de achtergrond eens op uit verschillende op elkaar lijkende stoffen.

Inspiratie

Aan de hand van het boek: Accentuate the Negative van Trisch Price laat ik  (Merel) zien hoe je met behulp van verschillende technieken kunt spelen met de negatieve ruimte in je ontwerp. Trisch liet zich op de eerste Quiltcon inspireren door zich te verdiepen in verschillende manieren van toepassen van negative space. Hier een paar van haar toepassingen:

Gradatie, of het verloop van kleur

Door de achtergrond niet van één kleur/stof te maken, maar te laten verlopen kan je diepte toevoegen aan je ontwerp. De negatieve ruimte kan dus uit meerdere stoffen en tinten bestaan. Gebruik in elkaar overlopende tinten voor een schaduweffect of hardere grenzen voor een meer gestapeld effect. Zolang de achtergrond in een kleurstelling bestaat uit licht en donker blijft hij zichtbaar.

    Transparency quilt 1, Melissa Everett

Omgekeerd

Gebruik voor de achtergrond eens drukke printjes en veel (verschillende) kleur(en). Het onderwerp komt daar dan in rustige stoffen (bijvoorbeeld effen, of grijstinten) op of tussen. Je verwacht dat die rustige kant de achtergrond is, maar het blijkt het onderwerp!

 Top Regenboogblokken, Merel van Looi, unfinished

Zie bijvoorbeeld deze blokkentop. Elk blok is even ‘belangrijk’. Er is niet echt een voor- en achtergrond aan te wijzen.

   

catquilt en quiltgrap 

Maar als ik daar vervolgens deze silhouetten op leg is die hele blokken bedoening ineens achtergrond geworden 😊

Interruptie

De achtergrond komt schijnbaar over de voorgrond heen. Als nieuw design element ( bijvoorbeeld een andere vorm: rond over een verder lineair ontwerp, of een half gesloten luxaflex over het ontwerp heen). Dit kan bijna paradoxaal zijn. Is het nog wel achtergrond??  

  miniquilt Mikado, Merel van Looi, maart 2015

Vervaging

Een gedeelte van de voorgrond is in hoog contrast met de achtergrond, terwijl een ander gedeelte van het patroon qua kleur veel meer op de achtergrond lijkt. De voorgrond verdwijnt op spookachtige wijze in de achtergrond. Het lijkt alsof het licht verdwijnt.

  49, Anne Sullivan, 2016

Als je het toepassen van verschillende vormen van negative space verder wilt bestuderen is dit een leuk boek met quiltpatronen voor de verschillende vormen.

Tot slot

Hoe je dit principe ook toepast, negative space zit bewust of onbewust bijna altijd in je quilt. Ga eens op zoek in je eigen werk of denk de volgende keer goed na over de ruimtes in je ontwerp. Er kan altijd meer dan je denkt, laat je verrassen…

   Vossenquilt, Jantine Urban, 2015

Als je iets van de inspiratie gebruikt, kun je foto’s plaatsen op het forum bij het nieuwe thema van de maand. We kijken al uit naar de volgende over schaal en pixels. Mocht je daar al iets mee gedaan hebben, zouden we het erg leuk vinden als je foto’s stuurt naar info@dutchmqg.nl voor in het volgende blog.